Hiperosmia to mówiąc potocznie, tendencja do nadmiernej, wzmożonej senności. Jeśli regularnie zdarza ci się spać powyżej 10 godzin w ciągu doby to możliwe, że cierpisz na tę przypadłość. Co warto wiedzieć?
Co to jest hipersomnia i jak się ją klasyfikuje?
Określenie hipersomnia dotyczy zaburzeń snu, które polegają na zbyt długim czasie snu lub też na nadmiernej senności w trakcie dnia. Co ważne, hipersomnia nie jest związana z nadmiernym wysiłkiem czy zbyt intensywną pracą. Nie chodzi też o zły materac czy niewygodne łóżko. To raczej stan, w którym człowiek po prostu potrzebuje spać znacznie dłużej niż przeciętne 7 godzin i nie wynika to z żadnych dodatkowych czynników środowiskowych czy problemów zdrowotnych. O hipersomnii można mówić, jeśli sen przekracza 10 godzin, a łączny wynik w specjalnej skali Epworth przekracza 10 punktów. Jeśli natomiast wynik osoby badanej przekracza 15 punktów w skali, mówimy już o senności patologicznej i poważnych zaburzeniach snu.
Skala senności Epworth
Aby dokonać analizy za pomocą skali senności Epworth należy przeanalizować swoją senność w różnych sytuacjach takich jak:
- czytanie na siedząco,
- oglądanie telewizji,
- siedzenie w miejscach publicznych, na zebraniu w pracy, na przystanku autobusowym,
- przemieszczanie się samochodem czy innym pojazdem jako pasażer,
- leżenie i odpoczywanie po południu,
- ocena senności w trakcie rozmowy z druga osobą,
- odpoczynek po obiedzie bez alkoholu,
Następnie każdej sytuacji należy przyporządkować odpowiednią klasyfikację według skali senności Epworth:
0 = zerowe prawdopodobieństwo zaśnięcia
1 = małe prawdopodobieństwo zaśnięcia
2 = średnie prawdopodobieństwo zaśnięcia
3 = duże prawdopodobieństwo zaśnięcia
Jeśli po zsumowaniu punktów za przedstawione wyżej sytuacje przyznasz sobie wychodzi ci liczb powyżej 10 to znaczy, że możesz cierpieć na hipersomnię czyli zaburzenia polegające na nadmiernej senności w ciągu dnia.
Klasyfikacja senności
Żeby rozpoznać przyczyny hipersomni konieczne jest na początku wykluczenie niedoborów snu. Najprościej można to zrobić poprzez wydłużenie czasu snu w nocy co najmniej do 8 godzin przez okres minimum 4 tygodnie. Jeśli po takim czasie i wprowadzonych zmianach senność w ciągu dnia nie ustępuje, należy przeprowadzić diagnostykę pod kontrolą lekarza specjalisty. Najpierw trzeba wykluczyć wiele chorób somatycznych poprzez wywiad, badania, pomiar ciśnienia, badanie EKG, aby wykluczyć wpływ takich schorzeń jak:
- cukrzyca,
- choroby nerek,
- choroby wątroby,
- przewlekłe stany zapalnych,
- niedokrwistość,
- nadczynność tarczycy,
- zaburzenia psychiczne,
- choroby neurologiczne,
Jeśli na skutek wywiadu i zleconych badań wykluczono choroby somatyczne, neurologiczne i psychiczne, a mimo to nadmierna senność w ciągu dnia nie ustępuje, niezbędna jest diagnostyka w kierunku pierwotnych zaburzeń snu, spośród których najważniejsza jest ocena zaburzeń oddychania w trakcie snu czyli tak zwany obturacyjny bezdech senny. Jeśli i to nie przyniosło odpowiedzi, należy zlecić specjalistyczne badania w ośrodku medycyny snu w kierunku hipersomnii ośrodkowej, do której zalicza się narkolepsję, hipersomnię idiopatyczną, hipersomnie okresowe jak zespół Kleinego i Levine’a czy hipersomnie wynikające z zaburzeń jakości snu wynikające np. z powodu okresowych ruchów kończyn. Zaburzenia snu są bardzo złożone i często okazuje się, że mają swoje podłoże także w nieodpowiednich warunkach do spania. W przypadku problemów ze snem zawsze najpierw trzeba przyjrzeć się wyposażeniu sypialni: najważniejszy jest materac, elastyczny stelaż, dopiero potem łóżko, kołdra czy poduszka.
