Patriotyzm

Czym nacjonalizm różni się od patriotyzmu?

Filozofia polityczna, jak każda dziedzina namysłu nad ludzką rzeczywistością, skupia w swoim obrębie wiele nurtów i stanowisk, nierzadko proponujących zupełnie różne interpretacje zjawisk i możliwe rozwiązania problemów, z jakimi mierzy się dana społeczność. Jedną z najbardziej wpływowych koncepcji politycznych jest nacjonalizm.

Nacjonalizm jest zjawiskiem stosunkowo nowym. Jego pojawienie się w społecznej świadomości datuje się na okres XVII, kiedy rozprzestrzenił się za sprawą takich myślicieli jak Schiller, Fichte, czy Hegel. Religia i filozofia odgrywały ważną rolę w kształtowaniu się tego nurtu. Idee Nietzschego, które zostały źle zinterpretowane i użyte instrumentalnie, stały się bazą ideologiczną pod działania faszystowskich Niemiec.

Zgodnie z etymologicznym pochodzeniem nazwy, która wywodzi się od łacińskiego słowa natio, w nacjonalizmie najwyższą wartością jest naród. Zgodnie z definicją, naród to określona wspólnota polityczna, społeczna, gospodarcza i kulturalna, często o wspólnym języku, kulturze i historii, żyjąca na sąsiednich terytoriach, z niezależnymi instytucjami politycznymi i organizacjami społecznymi. Cztery podstawowe wymagania państwa narodowego to suwerenność, populacja, terytorium i rząd. W nacjonalizmie chodzi jednak o coś jakościowo odmiennego. W ujęciu tym, jednostki przynależące do danego narodu łączy więź związana z ich pochodzeniem, która nadaje wspólnocie wyjątkowy charakter, a więź ta przewyższa wszelkie innego rodzaju powiązania. Przynależność jednostki do danego narodu jest jej najważniejszą cechą.

Głównym celem nacjonalistów jest zatem budowanie potęgi narodowej. Często niesłusznie myli się go z patriotyzmem. Patriotyzm to zdrowa duma w twoim kraju, która budzi poczucie lojalności i chęć pomocy innym obywatelom. Patriotyzm ucieleśnia poświęcenie dla kraju w obronie jego honoru. Oznacza rozpoznanie i zrozumienie ideałów, które rozpoznaje naród. Przejawia się np. poprzez dbanie o dobro publiczne, troskę o lokalne środowisko, wspieranie narodowej gospodarki czy regularne uczestnictwo w wyborach.

Nacjonalizm to przekonanie, że twój kraj jest lepszy od innych krajów w ważnych kwestiach i przepaść ta nie może być zmniejszona. Często domaga się agresywnej ekspresji, publicznej artykulacji i stwierdzenia wyższości. Nacjonalizm był wielką przyczyną wielu konfliktów, ponieważ kraje były chciwe i nie prowadziły negocjacji.

Uważanie patriotyzmu za nacjonalizm to swego rodzaju nadinterpretacja. Na jednym poziomie większość ludzi myśli, że są synonimami. Ale bliższa obserwacja ujawnia, że ​​istnieje między nimi zasadnicza różnica. Zdrowy patriotyzm pełni ważną funkcję w społeczeństwie. Motywuje ludzi do tego, by szanowali i dbali o swój kraj. W dojrzałej demokracji patriotyzm jest upiększeniem. Nobilituje projekt narodowości. Nacjonalizm, jako wypaczona forma patriotyzmu, wielokrotnie stawał się usprawiedliwieniem przemocy.